2. Het natte pak van Nassau
Over Johan Maurits van Nassau (1604-1679)
Johan Maurits van Nassau (1604-1679) is vorst van het Duitse vorstendom Nassau-Siegen. Op zijn zestiende wordt hij soldaat in het leger van de Nederlandse Republiek. Uiteindelijk wordt hij veldmaarschalk. In 1664 komt Johan Maurits naar Leeuwarden voor de begrafenis van zijn neef, de Friese stadhouder Willem Frederik. Op de terugweg zakt hij in Franeker met zijn paard door de brug in de Dijkstraat. Het ongeluk wordt hem bijna fataal. Johan Maurits beschrijft zijn avontuur heel persoonlijk en spannend in een brief aan zijn zus. Na het ongeluk wordt Johan Maurits maanden lang verzorgd in het Martenahuis, door slotvrouwe Saepck van Vervou. Ook krijgt hij geregeld bezoek van de professoren van de academie.
Een brief uit Franeker – 23 januari 1665
“Allerliefste zuster,
Inmiddels gaat het weer een stuk beter met mij. Maar de schrik zit er nog wel flink in! Ik dank mijn gelukkig gesternte dat mij niet iets ergers is overkomen! Het ongeluk gebeurde toen ik in de Dijkstraat met mijn paard bijna over de brug was. Plotseling stortte het brugdek aan de andere kant met veel geraas naar beneden. De brug werd een glijbaan en iedereen tuimelde in de gracht.
Het grachtje was maar klein en heel ondiep. En dat was nu juist het probleem. Stel je voor! In de smalle ruimte tussen de kademuren, hapten en trapten zes paarden rond in blinde paniek. Ook hun ruiters vochten voor hun leven.
Tot overmaat van ramp raakte ik bekneld en ik werd onder water geduwd
Tot overmaat van ramp raakte ik bekneld en ik werd onder water geduwd. Ik was machteloos! Gelukkig bleef ik kalm en hield ik mijn adem in. Nog nooit heb ik zó hard om hulp en genade gebeden!
Het leek wel een eeuwigheid voordat ze mij eindelijk uit de gracht trokken. Door het water en de drek was ik loodzwaar en ze dachten dat ik dood was! Maar toen hapte ik naar adem. Van blijdschap begonnen ze nog harder en ruwer aan mij te trekken. Ik werd haast uit elkaar gescheurd. Ik voelde mij geradbraakt!
Eenmaal op de kant ben ik eerst neergeknield. Uit de grond van mijn hart heb ik God gedankt! Sommige omstanders dachten toen dat ik niet meer kon lopen. Zij riepen: “Hij kan niet meer staan! Zijn rug is gebroken!” Maar mij mankeerde gelukkig niets! Ook de anderen waren godzijdank ongedeerd!
Toen ben ik snel naar het Martenahuis gebracht. Daar ben ik door een arts onderzocht en ik ben adergelaten. Daarna hebben ze mij in bed gestopt.
Ik wordt nu al enkele weken uitstekend verzorgd door vrouwe Saepck van Vervou. Zij laat haar kok de heerlijkste maaltijden maken. Zij heeft goede contacten aan de universiteit en zij zorgt er voor dat de hoogleraren constant waken over mijn gezondheid en mijn geest.
Ik hoop spoedig geheel hersteld te zijn en zend u mijn allerhartelijkste groeten.
Johan Maurits van Nassau-Siegen
Deutsch
2. Die nasse Kluft von Nassau
Johan Maurits van Nassau (1604–1679) war Fürst des deutschen Fürstentums Nassau-Siegen. Im Alter von 16 Jahren wurde er Soldat in der Armee der Niederländischen Republik. Später wurde er Feldmarschall. Im Jahr 1664 kam Johan Maurits nach Leeuwarden zur Beerdigung seines Neffen, des friesischen Statthalters Willem Frederik. Auf dem Rückweg bricht er mit seinem Pferd in Franeker durch die Brücke in der Dijkstraat. Der Unfall war für ihn fast tödlich. Johan Maurits beschrieb sein Abenteuer auf sehr persönliche und aufregende Weise in einem Brief an seine Schwester. Nach dem Unfall wurde Johan Maurits monatelang im Martena-Haus von der Schlossdame Saepck van Vervou betreut. Er wurde auch regelmäßig von den Professoren der Akademie besucht.
ENGLISH
2. Nassau’s wet accident
Prince Johan Maurits van Nassau (1604-1679) was ruler of the German principality of Nassau-Siegen. At the age of sixteen he enlisted in the army of the Dutch Republic. Eventually he became field marshal. In 1664 Johan Maurits travelled to Leeuwarden for the funeral of his cousin, the Frisian Stadhouder Willem Frederik. On his way home on his horse, he sagged through the bridge in the Dijkstraat in Franeker. The accident was almost fatal. After the accident Johan Maurits spent several months at the Martenahuis, in the care of castle lady Saepck van Vervou. He was regularly visited by the professors of the academy. Johan Maurits described his adventure in a letter to his sister, in a very personal and exciting way.